Là một cồn đất nhỏ nằm giữa dòng sông Hậu, Cồn Sơn được biết đến là một làng du lịch cộng đồng độc đáo ở Cần Thơ. Với cách làm du lịch sáng tạo, người dân nơi đây đã biến cù lao này trở thành một điểm đến ấn tượng với du khách gần xa. Nhờ tạo ra nhiều trải nghiệm hấp dẫn như thăm vườn trái cây, tham quan mô hình nuôi cá bè trên sông, tát mương bắt cá hay tự tay làm bánh dân gian, Cồn Sơn dần thu hút một lượng lớn khách du lịch về đây vui chơi, thư giãn. Dẫu vậy, những thông tin, hiểu biết về Lịch sử hình thành Cồn Sơn Cần Thơ vẫn chưa được nhắc đến nhiều.
>> Tham khảo: Tour Cần Thơ: Nhà Cổ Bình Thuỷ – Miệt Vườn Cồn Sơn ½ Ngày
Giới thiệu về Khu du lịch Cồn Sơn Cần Thơ
Khu du lịch Cồn Sơn ở đâu?
Tọa lạc ở Cồn Sơn, P. Bùi Hữu Nghĩa, Q. Bình Thủy, Cần Thơ, Cồn Sơn là một trong 5 cù lao dọc theo bờ sông Hậu. Nhìn từ xa, Cồn Sơn hiện lên với vẻ đẹp như một ốc đảo thực sự, với quan cảnh xanh mướt cùng không gian yên bình. Với diện tích 70ha, Cồn Sơn giờ đây là nơi sinh sống của vỏn vẹn chỉ khoảng 100 hộ dân, chuyên sống từ nghề làm vườn, nuôi cá bè và làm du lịch theo hướng cộng đồng.
Chỉ cách trung tâm thành phố khoảng 8km, đường đi đến Cồn vì vậy cũng không quá khó. Để đến đây, du khách chỉ cần di chuyển về phía hướng QL 91. Khi đi vào khu vực bến đò Cô Bắc, P. Bình Thủy, Q. Bình Thủy, chỉ cần bắt một chuyến đò sang Cồn Sơn cách đó không xa, chỉ mất từ 5-10 phút. Vì hầu hết các hoạt động, trải nghiệm ở bên cồn đều trong 1 ngày, chỉ cần đi bộ để khám phá nên có thể đi taxi, xe ôm hoặc gửi xe máy ở bến đò.
Khu du lịch Cồn Sơn có gì hấp dẫn?
Khác với bầu không khí trang nghiêm, tĩnh lặng tại các địa điểm tham quan như Nhà cổ Bình Thủy, đình Bình Thủy, Chùa Ông, Cồn Sơn lại là điểm đến hấp dẫn, nhất là với các bạn trẻ. Nhờ được phát triển theo mô hình du lịch cộng đồng, chắc chắn du khách đến đây sẽ không cảm thấy cô đơn, nhám chán mà ngược lại, Cồn Sơn sẽ khiến bạn cảm thấy hứng thú, với các hoạt động, trải nghiệm thú vị nối tiếp nhau.
Mang đậm đặc trưng của miền sông nước, Cồn Sơn vì thế có thể nói là một phiên bản thu nhỏ của thành phố Cần Thơ cũng như các tỉnh miền Tây khác. Nhờ có tài nguyên đất đai rộng lớn lại màu mỡ, do được phù sa bồi đắp quanh năm nên Cồn Sơn có hệ sinh thái đa dạng. Hơn nữa, mỗi hộ gia đình ở đây có thể nói là một mảnh ghép nhỏ tạo nên Cồn Sơn là một mảnh ghép lớn, họ tự xây dựng nên một loại hình du lịch riêng biệt, thú vị.
Đến đây, du khách gần xa sẽ có thể trải nghiệm được cuộc sống miệt vườn đáng mơ ước. Đó là hành trình đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, là tham quan mô hình nuôi cá bè, là cho cá ăn, là dạo mát trong những vườn cây trái xum xuê. Không chỉ vậy, các bạn trẻ còn có thể tham gia vào các trải nghiệm thực tế như lội mương bắt cá, tự tay chế biến các món ăn dân dã như cá lóc nướng trui, làm bánh hay thưởng thức các món ăn đặc sản miền Tây.
Lịch sử hình thành Cồn Sơn Cần Thơ
Nguồn gốc tên gọi Cồn Sơn
Không ai biết Cồn Sơn Cần Thơ có từ khi nào, chỉ biết trước đây, nó tên là Cồn Linh. Theo lời truyền miệng của người dân trong vùng, thuở khai hoang, khu vực sông Bình Thủy xuất hiện nhiều thủy quái, cộng thêm với sóng to, gió lớn, thường xuyên gây họa cho những người đi qua sông. Để tiêu diệt chúng, người dân làng cùng nhau lập bàn thờ, khấn vái trời đất. Không lâu sau đó, nơi này có một cồn đất nhỏ, nhô lên khỏi mặt nước, bắt đầu sinh sôi nảy nở, vạn vật tươi tốt. Lúc này, người dân mới đặt tên chỗ đất đó là Cồn Linh.
Cũng có một giai thoại khác về nguồn gốc tên gọi của Cồn Sơn. Đó là lúc vùng Bình Thủy Xưa, có một đợt dịch lan rộng, gây ra nhiều cái chết ngay tại khu vực cồn mới nổi. Thấy vậy, bà con nơi đây mới bắt đầu khấn vái, cầu siêu để những linh hồn xấu số được sớm siêu thoát. Từ đó, họ cũng lấy tên là Cồn Linh để đặt cho mảnh đất này, với hi vọng mọi chuyện linh ứng.
Về tên gọi Cồn Sơn, nhiều người cho rằng Cồn Linh lúc bấy giờ, trồng rất nhiều cây sơn, đó là một loại cây chuyên lấy nhựa để trét cho ghe xuồng chắc chắn, nên dần dà đổi thành Cồn Sơn. Còn về thời điểm chuyển từ Cồn Linh sang Cồn Sơn, có một tài liệu từ bản đồ của Pháp năm 1949-1950 vẫn còn ghi lại “Cù Lao Trà Nóc tức Cồn Sơn và Cù lao Bình Thủy tức Cồn Khương ngày nay. Như vậy, có thể nói giữa thế kỷ 20, cái tên Cồn Sơn đã có rồi, còn về thời gian chính xác của nó, vẫn chưa được xác nhận.
Quá trình phát triển của Khu du lịch Cồn Sơn
Cho đến nay, thông tin về lịch sử hình thành Cồn Sơn Cần Thơ vẫn còn là một ẩn số. Ngay cả những lão làng ở Cồn Sơn cũng còn chưa tỏ tường. Chỉ biết rằng, hồi trước năm 1945, nơi đây vẫn còn rất hoang sơ, nhà cửa chưa có. Nghe một vị cao niên trong làng kể lại rằng, trước năm 1945, có rất nhiều người từ những xóm lân cận như xóm Lưới, xóm Bà Đồ ở Bình Thủy, có bơi sang đây để làm rẫy, trồng trọt và giăng lưới, chất chà.
Đến mãi tận vài năm sau, lúc ấy khoảng năm 1960, khi mà bao bờ đã được khép kín, người dân bên đó mới bắt đầu qua dựng vườn, làm rẫy, nhưng cũng rất vắng vẻ. Nghe một già làng kể lại, lúc ấy bà con chỉ sang đây để trồng trọt, chủ yếu dựng vài căn chòi bằng lá để trông coi rẫy. Vì chưa có con người xuất hiện nhiều nên Cồn Sơn lúc này có rất nhiều muỗi mòng, đỉa vắt, động vật chủ yếu trên cồn là chim trích, dơi quà và rái cá.
Sau đó, nhờ sự nỗ lực khai phá của bà con cùng tài nguyên đất đai màu mỡ, các loại hoa màu cũng dần được trồng nhiều trên đất Cồn Sơn, cây cối mọc tươi tốt. Cũng ít ai biết rằng, nơi đây từng rất nổi tiếng là vùng trồng dưa hấu với chất lượng cao. Sau đó, đến khi miền Nam được hoàn toàn giải phóng, hầu hết các hộ dân trên cồn đều có cuộc sống ổn định nhờ vào nghề rồng vườn và rẫy.
Mãi đến năm 2014, khi được chọn làm bối cảnh ghi hình cho buổi học ngoại khóa của một nhóm học sinh, ý tưởng về việc xây dựng Cồn Sơn thành một khu du lịch đã được manh nha từ đó. Chỉ một năm kể từ khi nảy ra ý tưởng, vào năm 2015, Khu du lịch Cồn Sơn đã chính thức đi vào hoạt động. Tuy nhiên, ban đầu, chỉ có vỏn vẹn 40 khách tham quan. Dần dà về sau, khi đã được du khách biết đến nhiều, Cồn Sơn càng trở nên nhộn nhịp, tấp nập để giờ đây, trở thành một địa điểm du lịch nổi tiếng tại Cần Thơ.
Thực trạng du lịch Cồn Sơn hiện tại
Kể từ khi thiết lập Cồn Sơn thành khu du lịch cộng đồng, nơi đây ngày càng được đầu tư về cơ sở vật chất để tiện tham quan và thu hút khách. Đến đây, điều khiến du khách bất ngờ đó chính là đường sá vô cùng sạch đẹp, vườn tược, cây cối được chăm chút, tỉa tót gọn gàng, đẹp mắt, tạo cảnh quan ấn tượng. Dẫu vậy, mọi ngóc ngách nơi đây, vẫn còn giữ được vẻ mộc mạc, bình dị của kiểu nhà vườn thuở xưa.
Hiện nay, cả làng du lịch cộng đồng Cồn Sơn có đến gần 40 hộ làm du lịch sinh thái. Các hộ còn lại chủ yếu là cung cấp các sản phẩm nông nghiệp để phục vụ khách tham quan như trồng rau sạch, trái cây, nuôi cá tôm. Có thể nói, mô hình làm du lịch trên Cồn Sơn khá độc đáo. Mỗi hộ sẽ có một sản phẩm du lịch riêng biệt, hộ thì cho tham quan vườn trái cây, hộ thì cho khách tham quan bè cá, hộ thì hướng dẫn làm bánh. Cứ hộ nào có khách lại giới thiệu các hoạt động, trải nghiệm mới ở nhà kế bên. Cứ như vậy, tất cả cùng hỗ trợ nhau để cùng tạo nên một không gian phát triển du lịch cộng đồng văn minh, gắn kết.
Có thể nói, Cồn Sơn ở thời điểm hiện tại đã trở thành một mảnh ghép không thể thiếu để tạo nên cho thành phố Cần Thơ một nền du lịch với nhiều sự hấp dẫn. Không chỉ mang đến cho du khách gần xa những trải nghiệm sông nước miệt vườn rất đặc trưng Nam Bộ, khu du lịch Cồn Sơn còn là nơi gìn giữ, phát huy nhiều văn hóa đặc sắc của vùng đất gạo trắng nước trong. Đó là những món bánh dân gian tưởng chừng như đã thất truyền hay những món ăn dân dã của vùng sông nước, để du khách cả trong và ngoài nước đều được thưởng thức và biết đến nhiều hơn.
Nói về lịch sử hình thành Cồn Sơn Cần Thơ, đó là cả một hành trình dài và khó khăn, để đi từ một mảnh đất còn sơ khai, hoang dại trở thành một điểm đến hấp dẫn như hiện tại. Để làm được điều ấy, công lao to lớn là đến từ sự nỗ lực của chính quyền, sự sáng tạo trong cách làm du lịch của mỗi hộ dân và hơn hết là tinh thần hỗ trợ, đùm bọc của bà con nơi đây. Với định hướng không phá vỡ môi trường và cảnh quan thiên nhiên, mô hình du lịch cộng đồng ở Cồn Sơn đang được TP. Cần Thơ phát triển và nhân rộng, hứa hẹn trong tương lai sẽ có thêm nhiều điều mới mẻ và thú vị.
